راهنمای مراجعین

مصرف منطقی آنتی بیوتیک ها

 آنتی بیوتیک چیست ؟

آنتی‌بیوتیک‌ها داروهای قدرتمندی هستند که می‌توانند به مبارزه با عفونت‌های ناشی از ورود باکتری‌ها به بدن کمک کنند. آن‌ها با کشتن باکتری‌ها یا جلوگیری از تکثیر آن‌ها کار می‌کنند. بااین‌حال، آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی، آنفولانزا یا  COVID -19 می‌شوند، موثر نیستند؛ بنابراین، استفاده از آن‌ها تنها در صورت تجویز پزشک مجاز است  و باید در یک دوره درمانی کامل استفاده شود .

 

تعریف مقاومت ضد میکروبی :

مقاومت ضد میکروبی ( AMR یا AR ) به مقاومت یک میکروارگانیسم ( شامل باکتری ، قارچ ، انگل و …  ) در برابر داروهای ضدمیکروبی  برای درمان عفونت ناشی از آن گفته می شود . زمانی که این میکروارگانیسم ها نسبت به داروهای ضد باکتریایی ، ضدقارچ  و …. مقاوم شوند ، داروهای استاندارد بی اثر می شوند ، عفونت در بدن باقی می ماند. درمان میکروب هایی که مقاومت گرفته اند، دشوارتر است و به دوزهای بالاتر یا داروهای جایگزین احتیاج دارند که ممکن است سمی تر نیز باشند. این درمان ها ممکن است گران تر باشند. برخی میکروب ها در برابر چند داروی ضد میکروبی مقاومت دارند که به این حالت (MDR) گفته می شود.

 

مصرف منطقی آنتی بیوتیک ها :

آنتی بیوتیک ها داروهای قدرتمندی هستند که با عفونت های باکتریایی مبارزه میکنند. با استفاده صحیح از آنتی‌بیوتیک‌ها میتوانید جان خود را نجات دهید.

آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ناشی از ویروس ها مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، بیشتر سرفه ها و برونشیت و گلودرد (مگر اینکه ناشی از استرپتوکوک باشد) تاثیری ندارند.

اگر ویروس شما را بیمار کند مصرف آنتی بیوتیک ممکن است ضرر بیشتری برای بیمار داشته باشد. بعضی اوقات آنتی‌بیوتیک‌ها نادرست استفاده می‌شوند.  استفاده از آنتی بیوتیک ها در هنگام عدم نیاز به آنها یا عدم استفاده صحیح از آنها می‌تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی منجر شود. مقاومت آنتی بیوتیکی یک مشکل شایع است و هنگامی رخ می‌دهد که ساختار باکتری ها تغییر می کند. این امر باعث می شود که دارو برای مقابله با باکتری تاثیر خود را از دست بدهد. این اتفاق زمانی می افتد که باکتری ها به طور مکرر در معرض همان دارو قرار بگیرند.

در صورتیکه  باکتری در بدن شما باقی بماند . این باکتری های باقی مانده تکثیر می شوند و قوی تر می شوند. ممکن است به یک بیماری عفونی مبتلا شوید که با آنتی بیوتیک قابل درمان نیست و یا ممکن است مجبور شوید داروهای مختلفی مثل آنتی بیوتیک های تزریقی را استفاده کرده و یا در بیمارستان بستری شوید. اعضای خانواده و افراد دیگری که با آنها در تماس هستند نیز در معرض عفونت قرار می گیرند. این افراد هم ممکن است دچار عفونتهایی شوند که درمان آن دشوار است. با استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها سلامت شخصی و عمومی  ( سلامت جامعه ) را به خطر می اندازیم.

آنتی‌بیوتیک‌ها در برابر عفونت های ناشی از باکتری ها عمل می کنند. عفونت های باکتریایی بسیار کمتر از عفونت های ویروسی  هستند . بیشتر سرفه ها و سرماخوردگی‌ها منشا ویروسی دارند، بنابراین نباید آنتی‌بیوتیک‌ برای آن‌ها تجویز شود. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط باید در مواقع ضروری استفاده شوند، زیرا در صورت استفاده غیراصولی موارد ذیل ممکن است روی دهد :  

 

  • عدم بهبود علائم بیماری و درمان عفونت
  • امکان بروز عوارض جانبی خطرناک به دنبال مصرف آنتی بیوتیک
  • خطر گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی
  • احتمال تداخلات دارویی در بیماران

 

مقاومت دارویی ( آنتی بیوتیکی ) یکی از مهمترین معضلات بهداشتی جامعه امروز است ؛ این مساله به طور آشکار باعث خطر برای افراد می شود که عفونت ساده ای داشته و در صورت درمان تحت نظارت پزشک می توانستند به خوبی بهبود یابند اما با مصرف غیرمنطقی آنتی بیوتیک در دفعات قبل باعث بی تاثیر شدن این داروها شده اند .

مقاومت آنتی بیوتیکی نسل به نسل به میکروب های بعدی منتقل می شود و تدریجا” با میکروب هایی مواجه می شویم که هیچ دارویی روی آنها موثر نیست ، در نتیجه آنتی بیوتیک هایی که سال ها برای درمان یک نوع خاص مورد استفاده قرار می گرفتند کارایی خودشان را از دست می دهند .

علاوه براین مقاومت آنتی بیوتیکی فقط خود فرد را دچار مشکل نمی کند بلکه افراد سالم جامعه را هم درگیر می سازد ، یعنی وقتی یک میکروب مقاوم می شود اگر  به اعضاء خانواده ، همکلاسی ها یا همکاران انتقال پیدا کند در مورد آن فرد نیز آنتی بیوتیک قبلی را نمی توان استفاده کرد و سلامت افراد جامعه با گونه بیماریزای جدیدی که به سختی و با هزینه زیاد درمان می شود ، تهدید خواهد شد .

 

حقایقی در مورد مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک ها :

  • در حال حاضر تعداد زیادی از باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک که سبب عفونتهای شایع ، نظیر عفونتهای دستگاه ادراری ، ذات الریه ، خون و ….. می شوند وجود دارد .

مقاومتهای آنتی بیوتیکی یکی از مهمترین دلایل بستری طولانی مدت در بیمارستان است و هزینه سنگینی را به بیمار و جامعه تحمیل می نماید .

  • آنتی بیوتیک ها در برابر ویروس ها بی تاثیرند و در درمان سرماخوردگی ، آنفولانزا ، اسهال و استفراغ های ویروسی و ….. نمیتوانند کارایی داشته باشند .
  • هر ایرانی چندین برابر آمار جهانی سالانه آنتی بیوتیک مصرف می نماید .
  • طبق آخرین آمار ایران رتبه دوم جهانی را در مصرف انتی بیوتیک داراست .
  • در ایران معمولا در اکثر نسخه های دارویی آنتی بوتیک تجویز می شود .
  • بیشتر داروهای مصرفی در ایران به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک است
  • مصرف زیاد آنتی بیوتیک در دوره ی شیرخوارگی احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی روده را در نوجوانی افزایش می دهد .
  • تعداد زیادی از اسهال های عفونی به دارو مقاومت یافته اند .
  • بسیاری از بیماران دوره درمان خود را تکمیل نکرده و در واقع درمان ناقص می ماند .
  • طبق برآورد WHO ( سازمان بهداشت جهانی ) در جوامع انسانی ، تقریبا” نیمی از مرگ و میرها و مرگ های دوران کودکی به دلیل عوامل عفونی ایجاد می شود که با نحوه ی صحیح مصرف آنتی بیوتیک می توان از آن پیشگیری نمود .
  • برخی از والدین برای درمان کودکانشان درخواست آنتی بیوتیک می نمایند در صورتیکه نمیدانند انتی بیوتیک بر روی ویروس ها تاثیر ندارد .

 

مهمترین راهکار و پیشنهاد در مقابله با معضل باکتریهای مقاوم به درمان :

  • داروهای تجویزشده توسط پزشک را طبق دستور تا پایان دوره درمان ، طبق دستور و به طور کامل مصرف نمایید .
  • در صورت بروز عوارض جانبی پس از مصرف داروی تجویز شده توسط پزشک ، خودسرانه دارو را قطع نکرده و در اسرع وقت با پزشک یا داروساز مشورت نمایید .
  • هرگز از نسخه تجویز شده جهت فرد دیگر برای خودتان استفاده ننمایید .
  • طولانی تر از زمان تعیین شده آنتی بیوتیک مصرف ننمایید .
  • در زمان بیماری ، کودکان را از رفتن به مدرسه و مهدکودک بازدارید .
  • هیچگاه به محض احساس بهبودی ، خودسرانه دارو را قطع نکنید ، زیرا باقیمانده باکتریها در بدن زنده مانده و قدرت تکثیر و توانایی تغییر در ساختار خود را خواهند داشت و این امر مانع از تاثیر آنتی بیوتیک قبلی شده و برای اثربخشی باید نوع آن را تغییر داد .
  • هرگز داروهای مصرفی خود را به دیگران توصیه نکنید حتی اگر علائم مشابه داشته باشید .
  • رعایت نکات بهداشتی جهت پیشگیری از ابتلا به عفونتها بسیار حائز اهمیت است ، پس در رعایت نکات بهداشتی ( شستن دست ، رعایت بهداشت فردی ، واکسیناسیون و ….. ) کوشا باشیم .
  • در زمان ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی استراحت بهترین درمان است .
از دریافت نظر شما خوشحال خواهیم شد