ریفلاکس ( برگشت ادرار )

ریفلاکس چیست؟

ریفلاکس ادراری  به معنی برگشت ادرار از مثانه به حالب در حین پر شدن مثانه است. ادرار پس از تولید شدن در کلیه توسط لوله هایی به نام حالب به مثانه منتقل و در آنجا تا هنگام دفع، ذخیره می شود. در حالت طبیعی دریچه یک طرفه ای در محل اتصال حالب به مثانه جلوی برگشت ادرار را می گیرد. اگر این دریچه بدرستی عمل نکند، ادرار به داخل کلیه ها و حالب پس می زند و می تواند میکروب ها را از مثانه به کلیه برده و سبب عفونت کلیه شود. عفونت کلیه بویژه در کودکان اگر سریع درمان نشود می تواند آسیب های جبران ناپذیری به کلیه زده و حتی سبب از کار افتادن کلیه و ایجاد فشارخون شود. هدف از درمان ریفلاکس نیز قطعاً عملکرد کلیه از طریق جلوگیری از عفونت ادراری است.

علل ریفلاکس:

1-انسداد مجاری ادرار

2-انقباضات شدید

3-نگه داشتن طولانی مدت ادرار

4-یبوست

علائم:

معمولاً با علائم عفونت تشخیص داده می شود. عفونت ادراری همراه با تب، عفونت ادراری در کودکان بزرگتر، علاوه بر تب با سوزش ادرار و درد پهلو نیز همراه است:

علائم عفونت در کودکان:

1-عفونت کلیه: که با علائم درد شکم و پایین کمر، حال عمومی بد، تهوع و استفراغ همراه است.

2-عفونت مثانه: ادرار کردن همراه با درد، تکرر ادرار، نیاز فوری به دفع ادرار و گاهی بی اختیار از علائم آن است.

علائم عفونت در شیرخوران:

وزن گیری کم, عدم رشد کافی و گاهی تب و بیحالی

راههای تشخیص :

1-آزمایش ادرار

2-گرفتن عکس رنگی از مثانه هنگام ادرار کردن

3-سونوگرافی مثانه و کلیه

4-اسکن کلیه و مثانه

5-نوار مثانه ( یورودینامیک )

عوارض ریفلاکس:

در صورت عدم تشخیص به موقع در درمان، تخریب کلیه و نارسایی کلیه، فشار خون بالا و نهایتاً نیاز به دیالیز و پیوند کلیه را به همراه دارد. هدف از درمان این بیماری پیشگیری از ابتلا کلیه ها به عفونت یا سایر عوارض ریفلاکس می باشد.

درمان:

• آنتی بیوتیک درمانی

گاهی در کودکان با ادامه رشد، دریچه محل اتصال حالب به مثانه کامل می شود و ریفلاکس بهبود می یابد، در غیر اینصورت و پیشرفت بیماری اقدام به عمل جراحی می شود.

آموزش:

1-داروهای آنتی بیوتیک پیشگیری باید در موقع مقرر مصرف گردد( معمولاً هر شب هنگام خواب )

2-مصرف مایعات در طول روز و تخلیه ادرار منظم هر 2-1 ساعت یکبار

3-رعایت بهداشت

4-لزوم بررسی خواهران و برادران بیمار بدلیل وجود بیماری در آنها

نکته 1:

والدین محترم اگر کودک بطور مکرر مبتلا به عفونت ادراری شود و از درد شکم و پهلو شاکی است باید از لحاظ برگشت ادرار مورد بررسی قرار گیرد.

نکته 2:

پیگیری بیماران در 6-5 ماه اول بعد از عمل بسیار ضروری است. احتمال عود بیماری بعد از جراحی بسیار اندک است و بعد از جراحی اندوسکوپیک ( بسته ) با سنجش پزشک جراح ارولوژیست اطفال برنامه ریزی برای پیگیری انجام می شود.